Laat het even bezinken: achter elkaar 200 km zwemmen, 200 km fietsen en 200 km rennen. Het is vanaf zondag de missie van Maarten van der Weijden, de Elfstedentriatlon. Leeuwarder Stefan van der Pal deed het vorig jaar als eerste. Is dat gezond?
“Nee, dat moet je niet willen”, zegt longarts Wouter van Geffen van het MCL in Leeuwarden. En hij kan het weten. Vorig jaar maakte Van Geffen deel uit van het begeleidingsteam van triatleet Stefan van der Pal, toen die zich als eerste sportman ooit aan de Elfstedentriatlon waagde. Na 8 dagen, 103,5 uren, bereikte de 42-jarige triatleet uit Leeuwarden de finish. Van der Pals eigen reactie: “Het gaat wel goed.”
Tijgers
Extreme vermoeidheid, waanbeelden, maagkrampen, spierspasmen, hallucinaties, het zijn zomaar enkele van de symptomen die tijdens een ultratocht als de Elfstedentriatlon kunnen optreden.
Zelfs met de wetenschap dat aan de tocht een maandenlang trainingstraject is voorafgegaan en dat tijdens de tocht een uitgebreid paramedisch team een oogje in het zeil houdt, staat vast dat de sporter tijdens zijn missie op fysieke en mentale grenzen stuit.
“Er komen tijgers op me af. Ik zie ze komen en gaan”, zegt Stefan van der Pal op zeker moment tegen zijn begeleiders. Nu, een jaar later, kan hij zich het moment nog levendig voor de geest halen. Hij was op dat moment drie à vier dagen onderweg, dagen met slechts af en toe een uurtje slaap. “Je gaat dingen zien, hallucineren.”
Maagbloeding
Al die tegenslagen en beproevingen zal Maarten van der Weijden de komende dagen ook tegenkomen. Hij kwam de man met de hamer begin februari tegen. Toen moest Van der Weijden met een maagbloeding opgenomen worden in het ziekenhuis. Een directe oorzaak is niet gevonden. Hij kon de training snel weer oppakken en zegt er geen last meer van te hebben.
De taak van een begeleidingsteam is tweeledig, zo zeggen Van Geffen en Van der Pals echtgenote Marianne. Enerzijds moeten ze de sporter oppeppen, hem motiveren door te zetten op momenten dat de wanhoop toeslaat.
Bikkelhard
Nóg belangrijker is het echter dat zij de grens van het menselijke in het oog houden, om de sporter tegen zichzelf in bescherming te nemen en ‘stop’ te durven zeggen op het moment dat de gezondheid in gevaar komt.
Stefan van der Pal zamelde met zijn tocht geld in voor het goede doel, stichting Semmy. De stichting steunt onderzoek naar hersenstamkanker bij kinderen. In januari overhandigde Stefan een cheque van 96.000 euro aan oprichter John Emmerik van stichting Semmy.
Van der Pal herinnert zich een cruciaal moment tijdens het zwemmen. “Ik zag het even niet meer zitten. Ik zat aan de kant en het wilde even niet meer. Toen heb ik mijn vrouw gebeld. Ze vroeg wat er aan de hand was? Ik zei dat ik er niet zoveel zin meer in had om door te gaan.”
Echtgenote Marianne reageerde nuchter en onverbiddelijk. “Ze zei: we hebben met alles rekening gehouden behalve met dit. Eten en dan hup het water weer in. Dat zetje had ik toen wel nodig.”
Meerdere keren kent Van der Pal een zware inzinking, tijdens het zwemmen en het hardlopen. In Stavoren wordt hij tijdens het zwemmen bevangen door de kou en krijgt hij hallucinaties. In Balk wordt hij zowat onderkoeld uit het ijskoude water van de Luts gehaald en onder de warme douche gezet.
Frikandel speciaal
Hoewel hij vegetariër is, vraagt hij om een frikandel speciaal en een kroket, die er na enkele happen ook meteen weer uit komen. En vlak voor Leeuwarden raakt hij gefrustreerd als blijkt dat hij nog een kilometer moet terwijl hij er dacht te zijn.
Stefan van der Pal nei syn swimtocht© Omrop Fryslân, Earryt Sijens
Hele passages van de onderdelen die daarna volgen, het fietsen en lopen, beleeft Van der Pal in een waas. De warmte – het was enkele dagen boven de 30 graden – maakt het extra zwaar. “Dan is het zaak genoeg te blijven drinken en zout binnen te houden”, zegt begeleidingsarts van Geffen.
Strompelend over de eindstreep
Maar ook het drinken van liters water kan niet voorkomen dat lichaam uiteindelijk gaat protesteren, ervaart Van der Pal. “Ik wilde rennen, maar het lukte niet. Mijn ene been kwam niet meer voorbij het andere.”
Stefan van der Pal terug bij de finishplaats van zijn zwemtocht© Omrop Fryslân
Van der Pal bereikt de finish, maar vraag niet hoe. Strompelend legt hij de laatste meters af. Volledig uitgeput wordt hij in een stoel gezet. In het begeleidingsteam heerst vooral opluchting.
Zombie
“Het is een paar keer spannend geweest, omdat hij niet meer fit leek. Hij hallucineerde en kon geen eten binnen houden. Dan vraag je je wel af: hoe komt dit”, zegt Jort van Zutphen, een van de andere begeleiders. Longarts Van Geffen: “Ik was echt blij toen hij daar zat. Dat hij veilig binnen was en zo goed oogde, dan valt veel spanning weg.”
Een jaar na dato oogt Van der Pal weer topfit. De voldoening dat hij de Elfstedentriatlon heeft weten te volbrengen is groot, maar tegelijk laat hij er geen misverstand over bestaan dat de prijs hoog is.
“Ik heb wekenlang als een zombie geleefd. Het heeft lang geduurd voordat mijn lichaam zelfs maar een beetje begon te herstellen. Mijn hoofd wilde niet meer. Pas na maanden kreeg ik weer zin om te sporten. Ik ben van plan in de herfst mee te doen aan de 100 kilometer bij het NK trailrunnen.”
